Wibracje podczas cięcia i szlifowania - znajomość zagrożeń

Drgania - duże ryzyko dla zdrowia

Szlifowanie może dosłownie wstrząsnąć Tobą do kości i rzadko pozostaje bez konsekwencji, jeśli brakuje w warsztacie odpowiednich środków bezpieczeństwa pracy. Aby wibracje przenoszone na ręce i ramiona nie szkodziły pracownikom, trzeba pamiętać o kilku rzeczach podczas codziennej pracy z ze szlifierkami oscylacyjnymi i podobnymi urządzeniami. Wibracje przenoszone są przez dłonie na układ ręka-ramię i mogą powodować uszkodzenia kości i stawów, jak również zaburzenia krążenia lub choroby neurologiczne. Nie wszystkie wibracje są jednak takie same: stopień obciążenia organizmu i jego konsekwencje dla zdrowia zależą od następujących czynników:

• czas narażenia
• siła wibracji
• częstotliwość drgań
• sposób pracy / działania.

Poniżej znajduje się przegląd aktualnej sytuacji prawnej i porady, jak można zapewnić pracownikom jeszcze większe bezpieczeństwo poprzez ocenę ryzyka. Poznaj również zasadę STOP!

Już w 2005 roku ustawodawca dostrzegł zagrożenie, jakie mogą stanowić wibracje w miejscu pracy i uchwalił dyrektywę UE w sprawie wibracji. Dla mistrzów i kierowników zakładu oznacza to, że muszą określić i ocenić potencjalne ryzyko związane ze skutkami drgań na stanowiskach pracy w warsztacie. Odpowiadają za odpowiednie środki zapobiegawcze i muszą dopilnować, aby pracownicy regularnie uczęszczali na badania lekarskie w miejscu pracy. Obecnie obowiązującym zbiorem przepisów jest "Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 5 sierpnia 2005 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z narażeniem na hałas lub drgania mechaniczne" (Dz.U. 2005 nr 157 poz. 1318).

W teorii bezpieczeństwo pracy jest proste, wręcz intuicyjne. Aby dokonać dobrej oceny ryzyka, Ty i Twoi pracownicy musicie rozpoznać narażenie (czas trwania ryzyka) na wczesnym etapie, a następnie systematycznie je zmniejszać. Aby upewnić się, że robisz to nie tylko poprawnie, ale z pełnym sukcesem, Twoja ocena powinna zawsze wyglądać następująco:

• związane z działalnością
• związane z maszyną
• związane z miejscem pracy,
• i/lub związane z osobą.
  

Prawo określa wyraźne wartości progowe, które stanowią wymogi prawne dla warsztatu. Zgodnie z dyrektywą europejską 2002/44/WE dla drgań rąk/dłoni obowiązują następujące wartości progowe i progi narażenia:

• Wartość wyzwalająca A(8) = 2,5 m/s2
• Próg ekspozycji A(8) = 5 m/s2

Prawidłowa profilaktyka - co musisz wiedzieć

Idealnie byłoby, gdybyś mógł zapobiegać lub redukować obciążenia poprzez wdrożenie mądrych środków zapobiegawczych. Oto, co trzeba zrobić:

1. Określić i ocenić ryzyko i obciążenia, na jakie narażeni są pracownicy na swoich stanowiskach pracy.

2. Określić odpowiednie środki techniczne i organizacyjne, które można zastosować w celu zminimalizowania tych zagrożeń i obciążeń.

3. Ściśle przestrzegać zalecanych progów narażenia.

4. Regularnie szkolić pracowników w zakresie ryzyka i obciążeń związanych z wykonywaną przez nich pracą.

5. W sposób ostrożny i odpowiedzialny podchodzić do swojej roli jako nadzorcy i kierownika warsztatu oraz dbać o to, aby Twoi współpracownicy regularnie poddawali się badaniom lekarskim z zakresu bezpieczeństwa pracy.

6. Dokumentować wszystkie podejmowane działania oraz wszelkie zaistniałe zdarzenia.

Prawidłowy pomiar drgań - jak to zrobić?

Aby nie musieć polegać wyłącznie na informacjach zawartych w opisie maszyny, można również użyć akcelerometru trójosiowego, który dostarczy wiarygodnych danych na temat drgań dłoni/ramion.

Wskazówka: Upewnij się, że zawsze mierzysz drgania dłoni/ramion przy uchwytach danej maszyny, np. szlifierki kątowej. Przed przystąpieniem do pomiarów należy zamocować przyspieszeniomierz trójosiowy do uchwytu maszyny za pomocą klipsa lub paska samoprzylepnego.

Następnie należy obliczyć całkowitą wartość drgań (ahv), używając przyspieszeń z oceną częstotliwości dla wszystkich trzech kierunków drgań. W ten sposób otrzymamy iloczyn wektorowy dla trzech kierunków pomiaru.

Wskazówka: Aby mieć pewność, że wartości pomiarowe są ważne i można na ich podstawie wyciągnąć wiarygodne wnioski, należy pamiętać o tym, aby pomiary przeprowadzać zawsze podczas typowego procesu roboczego dla danego stanowiska pracy.

„Zasada STOP” oznacza kolejność priorytetów, które należy przestrzegać w fimrach przy definiowaniu i wdrażaniu środków bezpieczeństwa.

STOP oznacza:

S - Substitution (Zamiana/Zastępstwo)

T - Technical safety measures (Techniczne środki bezpieczeństwa)

O - Organisational safety measures (Organizacyjne środki bezpieczeństwa)

P - Personal safety measures (Środki ochrony indywidualnej)

Należy wdrożyć każdy środek w następujący sposób:

• Zaprojektuj swoje procesy pracy w taki sposób, aby nie wiązały się z nimi żadne zagrożenia. Sprawdź, czy sprzęt, którego używasz, jest w pełni funkcjonalny i nie stanowi źródła potencjalnych zagrożeń.
• Wyeliminuj wszelkie zagrożenia lub podejmij kroki w celu ich zmniejszenia lub zainstaluj sprzęt ochronny (np. osłony na szlifierkach kątowych, ochrona akustyczna).
• Przyjrzyj się obciążeniom, na jakie narażeni są Twoi koledzy podczas cięcia i szlifowania. Czy można skrócić lub zwiększyć wydajność ich pracy? Czy można dostosować proces, aby zmniejszyć narażenie na te szczepy? Czy można użyć innej technologii, aby zmniejszyć obciążenie?
• Sprawdź środki ochrony osobistej pracowników, upewniając się, że wszystkie odpowiednie elementy są na miejscu i są w pełni funkcjonalne. Czy są jakieś pęknięcia w okularach ochronnych? Czy maski na usta i nos są nadal w pełni funkcjonalne? Czy rękawiczki są nienaruszone? Czy ochronniki słuchu są odpowiednie i czy zapewniają wystarczającą ochronę?

Stosując zasadę STOP, można zmniejszyć ryzyko w miejscu pracy i wyraźnie poprawć zdrowie, bezpieczeństwo i dobre samopoczucie pracowników.